آسیب‌پذیری واتس‌اپ؛ عامل جاسوسی از اطلاعات کاربران خاص آیفون

یک نقص امنیتی خطرناک در اپلیکیشن واتس‌اپ کشف شده است که به مهاجمان اجازه می‌دهد با نصب یک جاسوس‌افزار پیشرفته، اطلاعات کاربران خاصی را در سیستم‌عامل iOS اپل به سرقت ببرند. بر اساس گزارش‌ها، این آسیب‌پذیری که از نوع "صفر کلیک" (Zero-Click) است، در حملات هدفمند علیه افرادی مانند روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق بشر مورد سوءاستفاده قرار گرفته است. شرکت متا (مالک واتس‌اپ) با انتشار یک به‌روزرسانی اضطراری، این حفره امنیتی را برطرف کرده است.

جزئیات آسیب‌پذیری چیست؟

• نوع تهدید: اجرای کد از راه دور (Remote Code Execution) به صورت "صفر کلیک".

• سیستم هدف: اپلیکیشن واتس‌اپ بر روی سیستم‌عامل iOS (گوشی‌های آیفون).

• تأثیر: نصب کامل یک جاسوس‌افزار قدرتمند (Spyware) بر روی گوشی قربانی، که به مهاجم دسترسی کامل به پیام‌ها، تماس‌ها، میکروفون، دوربین، موقعیت مکانی و سایر اطلاعات حساس را می‌دهد.

• پیش‌نیاز حمله: هیچ‌گونه تعاملی از سوی قربانی لازم نیست. مهاجم تنها با ارسال یک پی‌لود مخرب (مانند یک تصویر یا ویدئوی دستکاری‌شده) به شماره واتس‌اپ قربانی، می‌تواند دستگاه را آلوده کند.

• وضعیت: متا (واتس‌اپ) یک وصله امنیتی اضطراری برای رفع این نقص منتشر کرده و به تمام کاربران توصیه کرده است که اپلیکیشن خود را فوراً به‌روزرسانی کنند.

تکنیک چگونه عمل می‌کند؟

این حمله از پیچیده‌ترین و خطرناک‌ترین روش‌های نفوذ بهره می‌برد:

1. ارسال پی‌لود مخرب: مهاجمان یک فایل به ظاهر عادی اما دستکاری‌شده (مانند یک تصویر GIF یا یک فایل ویدئویی) را از طریق واتس‌اپ به شماره تلفن هدف ارسال می‌کنند.

2. بهره‌برداری از نقص (Zero-Click): به محض دریافت این فایل توسط اپلیکیشن واتس‌اپ، یک نقص در نحوه پردازش داده‌ها در این اپلیکیشن فعال می‌شود. این فرآیند بدون نیاز به باز کردن فایل یا حتی دیدن پیام توسط کاربر، کد مخرب اولیه را بر روی دستگاه اجرا می‌کند.

3. نصب جاسوس‌افزار: کد اولیه به سرور فرمان و کنترل (C2) مهاجمان متصل شده و جاسوس‌افزار کامل را دانلود و بر روی گوشی نصب می‌کند. این جاسوس‌افزار معمولاً خود را در سیستم پنهان کرده و ردپای خود را پاک می‌کند.

4. جاسوسی و سرقت اطلاعات: پس از نصب، جاسوس‌افزار کنترل کامل دستگاه را به دست گرفته و می‌تواند تمام فعالیت‌های کاربر را رصد کرده و اطلاعات را به صورت مخفیانه برای مهاجمان ارسال کند.

وضعیت فعلی تهدید

اگرچه نام جاسوس‌افزار به طور رسمی در گزارش ذکر نشده، اما این نوع حملات "صفر کلیک" و هدفمند علیه کاربران خاص، شباهت زیادی به فعالیت‌های گروه‌هایی مانند NSO Group (توسعه‌دهنده جاسوس‌افزار پگاسوس) دارد. این حملات یک تهدید گسترده برای عموم مردم نیستند، بلکه یک کمپین جاسوسی هدفمند علیه افراد با مشخصات ویژه محسوب می‌شوند. متا اعلام کرده است که در حال بررسی ابعاد این حمله و اطلاع‌رسانی به قربانیان احتمالی است.

چگونه از خود محافظت کنیم؟

• به‌روزرسانی فوری واتس‌اپ: این مهم‌ترین و فوری‌ترین اقدام است. تمام کاربران، به ویژه کاربران آیفون، باید فوراً واتس‌اپ خود را از اپ استور به آخرین نسخه موجود به‌روزرسانی کنند.

• فعال نگه داشتن آپدیت خودکار: اطمینان حاصل کنید که گزینه به‌روزرسانی خودکار اپلیکیشن‌ها بر روی گوشی شما فعال است تا در آینده نیز وصله‌های امنیتی را به سرعت دریافت کنید.

• هوشیاری افراد در معرض خطر: روزنامه‌نگاران، فعالان حقوق بشر، وکلا، سیاستمداران و مدیران ارشد باید آگاه باشند که اهداف اصلی این نوع حملات هستند و باید بالاترین سطح از پروتکل‌های امنیتی دیجیتال را رعایت کنند.

• استفاده از Lockdown Mode در آیفون: برای کاربرانی که به شدت نگران امنیت خود هستند، فعال کردن "حالت قرنطینه" (Lockdown Mode) در سیستم‌عامل iOS می‌تواند سطح حمله را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

چرا این تهدید مهم است؟

اهمیت این تهدید در درجه اول به دلیل هدف قرار دادن آزادی بیان و جامعه مدنی است. این حملات برای ساکت کردن منتقدان و نظارت بر فعالان طراحی شده‌اند. ثانیاً، ماهیت "صفر کلیک" این حمله نشان‌دهنده سطح بسیار بالای توانایی و منابع مهاجمان است و ثابت می‌کند که حتی هوشیارترین کاربران نیز در برابر چنین تهدیداتی بی‌دفاع هستند. در نهایت، سوءاستفاده از پلتفرم ارتباطی مورد اعتماد میلیاردها نفر مانند واتس‌اپ، این اعتماد را خدشه‌دار کرده و نشان می‌دهد که هیچ نرم‌افزاری نمی‌تواند ادعای امنیت صددرصدی داشته باشد.